Het nut van zomertijd? Voor energiebesparing hoeven we het niet meer te doen!
Op zondag 27 oktober eindigde de zomertijd, een maatregel die in Nederland in gebruik is als reactie op de oliecrisis van de jaren ‘70. Het idee was destijds dat zomertijd het energieverbruik zou verlagen doordat mensen in de avonduren minder verlichting nodig zouden hebben. Maar in hoeverre levert zomertijd vandaag de dag nog energievoordelen op?
Het verschil tussen dag en nacht is voor de natuur simpel: licht betekent dag en donker betekent nacht, en de lengte van beide varieert sterk per seizoen. Tijdens de zomer kan er meer dan 16 uur daglicht zijn, terwijl dit in de winter slechts iets meer dan 7 uur is. Omdat de mens zich meer en meer aan een vast dagritme heeft aangepast, ontstonden rond het einde van de negentiende eeuw ideeën om de tijd aan te passen aan dit ritme.
De huidige zomertijdregeling werd heringevoerd om energie te besparen, vooral tijdens de oliecrisis in 1973. Het idee was simpel: als lampen ’s avonds een uur later aangaan, bespaart dat energie. Dit was vooral effectief in de tijd van gloeilampen, die aanzienlijk meer stroom verbruikten dan de huidige ledverlichting. Moderne ledlampen gebruiken namelijk slechts een fractie van de energie van gloeilampen, waardoor de impact van zomertijd op energiebesparing tegenwoordig minimaal is. Een onderzoek uit 2020 schatte de besparing op slechts 0,34 procent, wat een verwaarloosbaar effect is gezien de impact van de halfjaarlijkse tijdswisseling op mensen.
Tegenwoordig rijzen dan ook steeds meer vragen over het nut van zomertijd. De energievoordelen zijn klein, terwijl de omschakeling voor veel mensen zorgt voor slaapproblemen en verstoring van hun dagelijkse ritme. Onderzoek toont zelfs aan dat de volksgezondheid eronder kan lijden: het RIVM rapporteerde een toename van hartinfarcten direct na de invoering van de zomertijd. Dit alles voedt de discussie over het mogelijk afschaffen van zomertijd.
Bij een definitief einde aan de zomertijd rijst de vraag welke tijd we dan permanent zouden moeten hanteren. Hoewel permanente zomertijd aantrekkelijk kan lijken, adviseren gezondheidsexperts de standaardtijd (of wintertijd). Deze ligt dichter bij de natuurlijke zonnetijd, wat de slaapkwaliteit bevordert en beter aansluit bij het menselijke biologische ritme.
Wat vind jij de fijnste tijd?
Groeten,
Coen Raaphorst
Directeur en Senior Consultant